Kiracının, Satışa Çıkarılan Evi Göstermesi Zorunlu mu?

Kiracılı evlerin satışa çıkmasında en çok zorlanılan konuların başında bu durum gelmektedir. Yasal olarak cevabını verdikten sonra kendi düşüncelerim ve yaptıklarımla konu hakkındaki görüşlerimi yazacağım.
 

Kiracının, Satışa Çıkartılan Evi Göstermesi Zorunlu Mudur?

TBK 319/2 hükmü, bu konuyu düzenlemiştir. Buna göre: “Kiracı, bakım, satış ya da sonraki kiralama için zorunlu olduğu ölçüde, kiraya verenin ve onun belirlediği üçüncü kişinin kiralananı gezip görmesine izin vermekle yükümlüdür.”

Kiracının haklarını koruyan yasal düzenlemeler şunları içerir:

Ev sahibi, kiracının yaşadığı eve ne zaman geleceğini önceden bildirmek veya randevu almak zorundadır.

Kiracı, evin yeniden kiralanması veya satılması durumunda potansiyel yeni kiracılara veya alıcılara evi göstermekle yükümlüdür, ancak bu gösterimler uygun gün ve saatlerde yapılmalıdır.

Şimdi gelelim bir gayrimenkul danışmanı olarak kendi düşüncelerime;

Öncelikle her durumda EMPATi yapmayı öğrenmeli ve buna göre hareket etmeliyiz.

Bundan sonraki bazı yazılarımda iş hayatımda yaşadığım anları isim, adres gibi bilgiler vermeden yazarak aslında emlak sektörünün ve işini hakkıyla yapan, etik ve ahkaki kurallara dikkat eden bir gayrimenkul danışmanının hayatımızda ne kadar önemli olduğunu gösteren anılarımla karşınızda olacağım.

Geçen yıllarda kiraya verdiğimiz ancak şehir değişikliği sebebiyle evini satmak isteyen müşterimiz bizi aradı ve evini satmak istediğini söyledi. Evin satılması konusunda nasıl bir yol izleyeceğimizi konuştuk.

İlk olarak; evde kiracı olduğu için pazarlamaya başlamadan önce mevcut kiracılara mal sahibinin içinde olduğu durumu anlatmayı ve satma düşüncesi olduğunu söyleyerek işe başlamaya karar verdik. Eğer alma imkanı oluşturabilirse bir süre bekleyeceğimizi bildirdik. Kiracıdan bir süre sonra haber geldi ve şu an evi satın alamayacaklarını söyledi. Bizde bu durumda mal sahibine bilgi vererek pazarlama öncesi kiracı ile tekrar görüşmek istediğimizi, evin fotoğraf ve videosunu çekmek istediğimizi bildirdik. Genel olarak kiracılar fotoğraf ve video çekilmesine çok sıcak bakmazlar. Kendilerine göre haklılar da ancak daha az rahatsızlık verilmesi için aslında fotoğraf ve videolar çok işe yaramaktadır.

Daha sonra kiracıdan randevu alarak evlerine gittim.

Bu durumda bir gayrimenkul danışmanın kiracıyla empati kurarak ve kendisi için empati kurmasının sağlayarak konuşması iyi olacaktır. Bir gün hepimiz rolleri değiştirebiliriz. Kiracı, ev sahibi, emlakçı olabiliriz yada olabilirsiniz :)

‘’Mal sahibi, mülk sahibi hani bunun ilk sahibi’’ demişler.
Kiracıların haklı olarak en çok itiraz ettiği konuların başında;

-Evi göstermek istememesi

-Fotoğraf, video çekilmesini istememesi

-Evden taşınmak istememesi

-Evin düzeninin bozulmak istememesi

-Güvenlik gibi konular gelmektedir.

İnanın biz emlakçılar içinde istenmediğimizi bildiğimiz bir eve gitmek zorunda kalmaktan hoşlanmıyoruz. Sanki evin düzenini bozan istenmeyen bir misafir çoçuğu gibi… :)

Bu yüzden eve mümkün olduğunca az gelmek ve az rahatsızlık vermek için tüm evin detaylı fotoğraflarını, videolarını çekiyoruz. Hatta fotoğraflara sokağın başından başlayıp varsa site kapısı, bina ve ev kapısı gibi sanki evi canlı geziyormuş gibi sıralı ve kaliteli fotoğraflar çekiyoruz. Ayrıca hem içerinin hem dışarısının videolarını alıp kolaj yapıyoruz ki alıcı adayları evi gezmiş gibi hissetsinler diye. Ayrıca varsa kat planı, yoksa lazer metre ile evin her odası, mutfak, balkon, tavan yüksekliği gibi kullanılan tüm alanları net bir şekilde ölçüyor ve ilan açıklamalarına yazıyorum.

Eve, siteye mahalleye ait tüm özellikleri, yakınlarındaki hayatı kolaylaştıran kurum ve kuruluşları da özellikle belirtiyorum. Bu bize alıcıların aslında kafasındaki soruların neredeyse çoğunluğu cevaplamamıza ve böylelikle evin özelliklerinin alıcıların ihtiyacına ne kadar uygun olduğunu göstermesine yardımcı oluyor.

Kiracının rahatsız olduğu diğer bir konu ise evin sürekli alıcı adaylarına gösterilmesi fikri. Bu konuyu da kiracıların çalışma ve ev programlarına uygun olmasına yakın olacak şekilde haftanın 1 veya 2 günü sadece belli saatlerde gösterebileceğimizi söylüyorum. Eve asla çatkapı ve randevusuz gelmeyeceğimi, ben eşlik etmeden asla bir alıcı adayını yönlendirmeyeceğimin garantisini veriyorum.

Kiracıların aklındaki diğer soru ise ev satılırsa bana/bize ne olacak? Daha yeni taşınmış olabilir, gelecek düzenini bu eve göre yapmış olabilir. Haklıdır da. Bende bunu baştan öğreniyorum ki en azından arayacak olan alıcı adaylarına kiracının düşüncesini ve hassasiyetini bildiriyim. Ancak alıcı adayları evi alıp kendi oturacaklarsa işler burada biraz daha zorlaşıyor. Orada da işi stres haline getirmemeye çalışarak doğru bir sürede orta yolda anlaştırmaya çalışıyorum ki her iki tarafta mağduriyet yaşamasın.

Bir diğer konu ise güvenlik.

Kiracısı olan bir evi alıcı adayı aradığı zaman önce ilanı nereden gördüğünü soruyor, eğer afiş/brandadan gördüyse öncelikle her şeyi bilgi olarak yazdığım ilanımı paylaşıyorum. İlanı paylaştıktan sonra ve direk alıcı kendi ilanı görüp aradıysa tüm özellikleri okuyup okumadığını ve nasıl yardımcı olabileceğimi soruyorum.

‘’Ben evin, sitenin önündeyim yada oraya çok yakınız hemen görelim’’ diyenlere asla evin gösterimini hemen yapmıyorum. Öncelikle evde kiracı olduğunu söylüyor ve kendi ofisime davet ediyorum. Bu sayede satıştaki evin özelliklerinden, fiyatına, alıcının ihtiyacının ne kadarını karşıladığına hatta satın almak isterse kredi koşullarından nasıl ödeme yapacağına kadar konuşuyorum ki alıcıya da doğru hizmet verebileyim. Fiyattan, özelliklere kadar neredeyse her şeyi eve gitmeden neredeyse konuşmuş ve çözmüş oluyoruz. Bundan sonra da alıcı adayına sorduğum soru ise evde kimle yaşayacaksa veya evin alım kararına kim katkı sunacaksa o kişinin de evi görmeye gelmesini rica ediyorum. Eş, kardeş, anne, baba, evlat gibi evde kimle yaşanacaksa evi tekrar tekrar göstermek zorunda kalmamak için davet ediyorum. Sonrasında kiracıdan randevu alarak ve kaç kişi geleceğimizi bildirerek evi sunumunu yapıyorum.

Bir diğer konuda alıcı adaylarının evi hangi amaçla almak istediğini belirlemek oluyor. Eğer yatırım ve kira getirisi amacıyla alacaksa zaten mevcut kiracı olduğu için, mevcut kiracının kontratını bildirerek ve haklarını gözeterek anlatıyorum. Ancak alıcı adayı kendisi oturacaksa yasaların belirttiği gibi ve daha makul şartlarda tarafların birbirini kırmadan bir süre de evi boşaltması için bir noktada anlaştırıyorum.

Bazı durumlarda her ne kadar iyi niyetli yaklaşsam da bazı kiracılar gerçekten iyi niyet sınırlarını aşabiliyorlar. Yine satışta olan bir ev vardı. Ben evi aylarca gösteremedim sırf kiracının programı uymuyor diye.Kiracı olduğu ev kendi evi olsa ve içindeki kiracısı aynı şeyi kendine yapsa ne hisseder acaba?

Bir diğerinde ise eve ne zaman alıcı adayı götürsek her seferinde evi kötüleyen kiracılardı. En sonunda birisine ‘’madem bu kadar memnun değilsiniz, neden oturmaya devam ediyorsunuz’’ demiştim.

Bir keresinde ise satışı yapılan evden kiracı çıkarken eve çok ciddi zarar verip çıkmıştı. Alıcının suçu ne? sadece evi satın almaktı.

Kiracının yaşadığı evlerin satışa çıkma sürecinde kiracılarla empati kurarak iyi niyet ve işimi iyi bilen bir profesyonel olarak anlaşarak işimi yapmaya çalıştım ve çalışıyorum.

Kiracılı evlerin satış süreçlerinde birbirinden farklı onlarca konu çıkıyor aslında. Bende bu durumları herkesin birbirine karşı anlayışlı ve hoş görülü olmasını sağlayarak adil bir şekilde yönetmeye çalışıyorum.

Peki, sizin başınıza bu tip durumlar geldi mi? Yorumlarda hem bu durumlarla hem de yazımla ilgili fikirlerinizi yazarsanız sevinirim.

Yaşamın zaten zor olduğu bu yıllarda hepimizin karşısına iyi kişilerin çıkma dileğiyle hoşça kalın. Sonra ki yazımda görüşmek üzere.